e-Wczasy

Władysławowo i jego przyroda

22 May 2011r.

Pas wybrzeża od Chałup do Karwi obejmujący część Mierzei Helskiej, krawędź przymorską Kępy Swarzewskiej oraz Karwieńskie Błoto (fragment większej połaci - Bielawskich Błot) i małą Kępę Ostrowską jest częścią niezwykle urozmaiconego krajobrazowo Pobrzeża Kaszubskiego. Ukształtowanie pasa nadmorskiego jest dziełem lodowca i jego wód roztopowych, a później - aż do naszych czasów - uporczywego działania fai morskich. Lodowiec po wycofaniu się (około 20 tys. lat p.n.e.) odsłonił wielkie bogactwo form, m.in. takich, jak kępy i pradoliny. Z ich układem w pasie brzegowym wiąże się zróżnicowana budowa linii brzegu. Kępy są fragmentami ciągnącej się wzdłuż Pobrzeża Gdańskiego wysoczyzny morenowej pooddzielanymi od siebie pradolinami, czyli dolinami dawnych rzek o torfiastym podłożu, o błotnistych, bagiennych dorzeczach. Układ ten spowodował zróżnicowanie szerokości i charakteru plaż. W okolicy Rozewia, gdzie krawędź Kępy Swarzewskiej opada do morza stromym klifem, powstałym na skutek długotrwałego działania niszczącego fal morskich, plaża jest wąska, żwirowo-kamienista. Na pozostałym terenie nad otwartym morzem ciągnie się strefa plaż o szerokości 30-50 m, płaskich, piaszczystych. Za nią występują niskie, niekiedy zalesione wydmy. Wał wydmowy oddziela od plaży leżące za nim podmokłe łąki i moczary, jak to ma miejsce w rejonie Karwieńskiego Błota, niziny zraszanej wodami strumienia Czarna Wda. Omawiany pas nadmorski jest terenem płaskim Najwyższym miejscem na Kępie Swarzewskiej jes Jastrzębia Góra Wschodnia - 67,8 m n.p.m., niecc niższym Rozewie - 53,8 m n.p.m., usadowiona za i na Kępie Ostrowskiej osada Ostrowo leży na wysokości 26,2 m n.p.m. Na wysokości Chłapowa i osiedla Lisi Jar krawędź Kępy Swarzewskiej od strony morza jest rozcięte głębokimi jarami: Doliną Chłapowską i Lisim Jarem Dolina Chłapowska, którą miejscowa ludność nazywa Rudnikiem, początkowo była szeroką doliną c długości 8 km, zawieszoną na klifie 1 6-metrowe wysokości. Jednak pod wpływem niszczycielskie działalności morza i fal w okresie sztormów uległe przeobrażeniom i dzisiejsza dolina jest tylko fragmentem dawnej. Jej główne ramię o wysokości stoków do 40 m ma długość około 1 kilometra. Szata roślinna Władysławowa ukształtowała się pod wpływem wielu czynników: klimatu morskiego łagodnego, ale z silnymi wiatrami, wiejącymi z różnym nasileniem przez cały rok, środowiska geograficznego, zmian klimatycznych, jakie miały miejsce w całej Polsce w ciągu tysiącleci, a także świadomej nieświadomej działalności człowieka. I tak można tu oglądać roślinność spotykaną w innych rejonach kraju, jak też unikatową, reliktową. U nasady Mierzei Helskiej znajduje się łąka, które już w niedługim czasie będzie rezerwatem, bowienr wśród wyróżnionych tu zbiorowisk roślinnych Sc rzadkie dla terenu Polski słonorośla, tzw. halofity oraz szuwary oczeretowe półhalofilne. Jest tu także najdalej na wschód wysunięte stanowisko jarnika solankowego. Dalej za zachód, w Dolinie Chłapowskiej, wśróc flory najbardziej charakterystyczny jest żarnowiec, tu będzie utworzony rezerwat dla ochrony wybitnych walorów krajobrazowych. Na przylądku rozewskim, na klifie dochodzącym dc 54 m na obszarze 1 2 ha utworzono rezerwat przyro dy, którego najokazalszym zabytkiem jest 120-letn las bukowy z kilkoma drzewami liczącymi ponad 20C lat. Z innych drzew występują tu: jarząb szwedzki dąb, klon, jesion/brzoza, dzika grusza i świerk o charakterystycznej, szablastej formie. Z krzewów: leszczyria, iwa, jałowiec, jeżyna, kalina i głóg. Można również spotkać charakterystyczny dla klifów żarnowiec. Pięknie wyglądają jego łany wiosną, podczas kwitnienia. Jesienią pomarańczowo mienią się owoce rokitnika. Z roślin zielnych chronionych występuje widłak torfowy, bluszcz i storczyk. Najpiękniejsza jego odmiana, storczyk obuwik, została wytępiona przez ludzi. Ciekawym obiektem przyrodniczym, choć przylegającym tylko do granic administracyjnych miasta są Bielawskie Błota z ich przedłużeniem na zachód -Karwieńskim Błotem. Jest to rezerwat najdalej w Europie na wschód wysuniętego torfowiska wrzosowiskowego typu atlantyckiego. Bielawskie Błota należą do torfowisk wysokich, które po melioracji w latach siedemdziesiątych zmieniły szatę roślinną, w związku z czym zanikły rośliny charakterystyczne dla tego typu torfowisk. Pozostały jedynie enklawy chronione dziś rezerwatem. Są tu więc rezerwaty woskownicy europejskiej i maliny moroszki. Do rzadkich okazów należy wełnianka, szczególnie pochwo-wata, od której ludowej nazwy - bielawy - błota przybrały nazwę. Ponadto występuje tu wrzosiec bagienny, jeżogłówka pokrewna i różnolistna, przygiełka brunatna i paproć wodna - gałuszka. Od 1 975 r. ZPS „Las" w Wejherowie założył na części Karwieńskich Błot (20 ha) plantację borówki wysokiej, której sadzonki sprowadzono z Kanady. W 1986 r. zebrano ponad 30 ton tej unikatowej i smacznej jagody, z czego ponad 20 ton wyeksportowano do krajów zachodnich. Świat zwierzęcy reprezentowany jest przez licznie występujące tu ptactwo, które na wodach Zatoki Puckiej znalazło szczególnie dobre warunki egzystencji. Niektóre ptaki nie odlatują, lecz przemieszczają się. Podczas sztormów na przykład kaczki żyjące na pełnym morzu przelatują nad zatokę. W tym ptasim raju żyje wiele gatunków blaszkodziobych. Zimą na stałe przebywa tu około 200 łabędzi. Gromadźą się liczne stada łysek, występują gągoły, tracze, kaczki uhle. Miejsce lęgowe znalazły sobie ohary, zimują edredony i kaczka iodówka. Dawniej odnotowywano liczne przypadki śmiertelności wśród ptactwa przelatującego w pobliżu latarni. Oślepione w nocy nagłym błyskiem uderzały o mur latarni. Aby temu zapobiec oświetla się dziś jej ściany/Zauważono także wpływ radiolatarni na ptaki podczas emisji fal radiowych przelatujące stada z; trącają kierunek lotu. Po minięciu latarni powraca nie dawny ład. Z innych ogólnie znanych przedstawicieli świata zwierzęcego spotyka się tu jeża europejskiego. Nad ochroną przyrody w pasie nadmorskim czuwają pracownicy Nadmorskiego Parku Krajobrazowego istniejącego od 1 978 r. * Władysławowo, jak większa część województw gdańskiego, ubogie jest w surowce mineralne, tylk w okolicach Chłapowa znajdują się bogate złoża so kamiennej i znaczne pokłady soli potasowych. O niedawna rozpoczęto w przybrzeżnym szelfie eksploatację ropy naftowej. W latach 1 859-.1 860 w re jonie Doliny Chłapowskiej wydobywano, węgiel briunatny, szybko jednak zaniechano pozyskiwania go uwagi na ubóstwo złoża.