e-Wczasy

Flota kaperska cz 1

20 July 2012r.

Kaprowie króla Zygmunta Augusta byli to żeglarze, właściciele statków lub tylko kapitanowie, którzy pływali pod banderą królewską trzymając straż na morzu. Zadaniem ich było zatrzymywanie okrętów wiozących materiały wojenne do Narwy. Do ich obowiązków należało także wyposażenie okrętu w działa i inną broń, skompletowanie załogi. Król brał ich tylko w opiekę i zatrzymywał sobie jedną dziesiątą zdobytych łupów. Takie postępowanie było ogólnie przyjętym zwyczajem w różnych państwach, jedynie część zdobyczy należna władcy z tytułu zwierzchności i opieki mogła mieć różną wysokość. Wraz z rozwojem floty kaperskiej rodziły się dokładniejsze przepisy dla kapitanów, określające ich obowiązki: a więc pojawiły się nakazy zachowywania wierności królowi i obrony jego interesów, co było równoznaczne z interesem państwa. Kapitanowie składali przysięgę królowi i jego urzędnikom, zaprzysięgali także podległe sobie załogi. Początkowo rekrutowały się one z mieszkańców Gdańska i Pucka oraz wsi nadmorskich polskiego wybrzeża, następnie i z Pomorza Zachodniego. Chociaż w źródłach ówczesnych wymienia się tylko jednego rybaka, niestety bez imienia i nazwiska, można przypuszczać, że wielu rybaków kaszubskich zamieniło połowy ryb i fok na połowy na ludzi i statki. Niestety dokładnego składu osobowego ówczesnej floty nie znamy. Jedno możemy stwierdzić, że byli to ludzie pochodzący z różnych obszarów językowych, a ważniejszym kryterium ich przydatności były umiejętności, nie poczucie narodowościowe. Ponieważ okręty kaperskie pływały pod banderą władcy, któremu służyły, więc nasi kaprowie mieli najprawdopodobniej znak orła polskiego zygmuntowskich czasów. Obok tego znaku mógł być i inny — znany w XVII w. — przedstawiający na czerwonym tle zgiętą rękę wychodzącą z niebieskiego obłoku, po łokieć w białym rękawie ze złotym mankietem, dalej obnażoną, ze srebrną szablą w dłoni wzniesioną do cięcia. Nie ulega wątpliwości, że okręty kaprów pływały pod "znakami i chorągwiami", co oznaczałoby, że istniały jakieś dwa różne wizerunki na nich, najprawdopodobniej właśnie wyżej wymienione.